Onderstaand verslag werd 16 oktober 2023 door Peter Donk geplaatst op Sliedrecht24.nl. De foto is van Hans van der Aa.

Kwestie Chemours, aanpak van vervuiling en stoppen emissie laat ChristenUnie niet meer los
De verkiezingen staan komende maand voor de deur en dus was het niet gek dat de ChristenUnie een avond belegde met het thema Chemours en de vervuiling in de regio. Locatie was het gebouw bekend als de Elim Kerk aan de Prof. van Musschenbroekstraat. De avond leverde een volle zaal op en was georganiseerd door lokale ChristenUnie fracties uit acht gemeenten in de regio, waaronder Sliedrecht.

Te gast was maandagavond 16 oktober 2023 een aantal leden van de Tweede Kamer Pieter Grinwis (nr. 2 en Tweede Kamerlid – red.), Stieneke van der Graaf (nr. 9 en Tweede Kamerlid) en Jan Pieter Verweij (nr. 31 en nu raadslid in Sliedrecht – red.), maar ook fractievoorzitter van de ChristenUnie statenfractie Steven Datema in de Provincie Zuid-Holland en lokale politici van de ChristenUnie uit de genoemde acht gemeenten. Een aantal (burger)raadsleden van andere politieke partijen uit de Sliedrechtse gemeenteraad woonden de avond bij. 

Neuzen dezelfde kant op
Verweij opende de avond en gaf daarna het woord aan Steven Datema, die meteen over Chemours begon. ChristenUnie heeft zich vastgebeten in de kwestie. “Te lang zijn we te goeder trouw geweest en dat vertrouwen is beschaamd. Het moet anders. Dat is morgen niet meteen veranderd, want een wetsverandering kost tijd”, vertelde Datema. Hij ging in op waar je goed aan doet. “Dan geef je je kinderen bijvoorbeeld borstvoeding en dan denk je dat je daar goed aan doet. Het was al langer een ding hoe we recht kunnen doen”, aldus Datema, die vertelde over het plan van een hoorzitting op locatie rond Chemours en dat uiteindelijk mee kon organiseren. Datema: “Dat idee kreeg in de staten al snel navolging. We waren met steeds meer partijen aan dezelfde kant van het touw aan het trekken waren. Eén van de grote opbrengsten was dat we heel veel verhalen hoorden en de eensgezindheid onder de fracties groter werden.” Ook in de Tweede Kamer staan volgens Datema de neuzen inmiddels dezelfde kant op. Datema: “Alles op alles moet worden gezet om Chemours te laten stoppen met uitstoten en de vervuiling op te ruimen.” Dat leidde tot wat vragen uit de zaal, die al vaak zijn gesteld over vergunningverlening, handhaving en emissie. 

Heftig
Tweede Kamerlid Stieneke van der Graaf vertelde grote zorgen te hebben over de PFAS-vervuiling, “Kan ik nog eieren eten uit mijn tuin? Kan ik nog moedermelk geven? Ik vind dat zo heftig. We hebben een zorgplicht en als het niet veilig kan, dan kan je niet verder met produceren”, aldus Van der Graaf en pleitte om sneller bepaalde stoffen op de lijst Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) te krijgen, Van der Graaf vertelde dat de staatssecretaris binnen twee weken met een brief komt over het voorzorgbeginsel, waarin meer duidelijkheid moet komen over de potentieel-ZZS naar een lijst van ZZS. “We zijn er nog niet. We zijn er nog niet”, herhaalde Van der Graaf, die nieuwsgierig was hoe wordt aangekeken in deze regio tegen de werkgelegenheid versus veiligheid. 

Vergunningsproces
Tweede Kamerlid Pieter Grinwis, die een binding heeft met de regio omdat zijn vrouw uit Hardinxveld-Giessendam komt en verschillende familieleden in Sliedrecht heeft wonen, kent de situatie goed met betrekking tot Chemours. Hij vertelde ook de onzekerheid en het vertrouwen als het gaat om eetbare producten. Grinwis vertelde dit naar aanleiding van een bezoek Moestuin Sliedrecht, waar hij maandagmiddag een bezoek aan bracht. “Hoe kan het nou dat chemische processen, die eenmaal vergund zijn voor altijd vergund zijn?”, stelde Grinwis, die vraagtekens zet bij het vergunningsproces, “Het zou gezond zijn om een vergunning eens in de zoveel tijd tegen het licht te kunnen houden. Dat is in de visserij heel anders geregeld in vergelijking met de industrie. Ook het hele systeem van vergunning en handhaving moet anders worden geregeld. Ook het toezicht houden is belangrijk en laten we dat prioriteit hebben als overheidstaak. We moeten ons niet meteen richten op een nieuwe bedrijf, maar een bestaande bedrijven beter in het vizier houden.” Grinwis sprak van een ‘scheve verhouding’ tussen chemiebedrijf en overheid, zolang de vergunningverlening niet anders is ingericht.

Schoon produceren
Ineens alles kunnen opruimen is volgens Datema geen realiteit, maar de rekening moet wel op het bordje van de vervuiler worden gelegd. “De vraag is reëel, maar het antwoord heb ik niet meteen”, reageerde Datema. Grinwis vond dat de informatie er moet zijn of iets onveilig is. “Als het onveilig is, dan moet er worden gesaneerd. Dan moet de bodem worden schoongemaakt en dat is duur. Het moet aantoonbaar gezond zijn. Er is een plaats waar verontreinigde grond naartoe kan. Naar bijvoorbeeld zandputten, die niet doorlaatbaar zijn. Maar eenvoudig is het niet. We hebben in Europa industrie nodig die schoon kan produceren. De industrie die er is moet ook de kans krijgen om te verduurzamen, te vergroenen. Gezondheid is een breder begrip dan alleen PFAS. Het gaat om fysieke en mentale gezondheid. Politici moeten niet alleen bezig zijn met weer iets moois, wat nieuws. We moeten zorgen dat de regels worden gehandhaafd en we goed moeten zorgen voor de leefomgeving. Op die manier moet je het vertrouwen herstellen”, stelde Grinwis. Van der Graaf: “Gezondheid en veiligheid moet echt voorop staan. Dat mag niet het onderspit delven. Als je het hebt over geldelijk gewin, dan zijn hier de belangen zo groot. Niet alleen voor het bedrijf, maar ook voor de staat.” Verweij mist de houding van Chemours om er voor te gaan. Hij heeft er nog weinig vertrouwen in. Grinwis verzekerde dat er een moment komt dat de grens is bereikt. “Op een gegeven moment is het gewoon klaar, schluss”, sprak Grinwis.